تنقید 25. آت اوستو بیر باخیش! (داغیدیجی تنهالیق، محمود مهدوی)
داغيديجي تنهاليق!
"رقیه کبیری"نین "باخيجي" و "رومانتيك بير گئجه" آدلی اؤيكولرینه آتاوستو بیر باخیش
محمود مهدوي
۱. ایلک اؤنجه، "مین بیر گئجه" واسیطهسییله سایین "رقیه کبیری"نین قلمی ایله تانیش اولدوغومدان اؤز سئوینجیمی بیلدیرمهلییم. بو یازیچیدان (شعردن چوخ،) یئنی اؤیکولر اوخویاجاغیمیزین آرزوسویلا، اونا دؤنهلرله سلام یازیچی خانیم! دئییرم.
۲. "رومانتیک بیر گئجه"ـنی "مین بیر گئجه"نین "بیزیم اؤیکو ۳۱" باشلیغی آلتیندا اوخودوغومدان سونرا، "آفتاب آذربایجان" درگیسینین اوتوز آلتینجی نؤمرهسینی ده چتینلیکله تاپیب "باخیجی" آدلی حیکایهسینی ده اوردان اوخودوم. «باخيجي» قديمدن «طالئعه باخان» آنلامیندا ایشلهنیبدیر. منجه، اؤیکونون آدی «ايشلَكچي/ ايشدَهچي» اولسايدي، داها گؤزَل اولا بيلَردي.
"باخيجي"ـدا داغيديجي بیر تنهاليق وار. بير كيشي اون ايلدير آروادينين مريضلييي ایله ياتيب دورور. او گونو گوندن قوجالسا دا، اوندا اولان غریزه اوزره ايستكلر هله يئريندهدير. بورداكي كيشي صئكص دالیيجاق دئييل. او دام ـ ديواردان داريخيبدیر. سسسيز قالماقدان بئزیبدیر. قزئت اوخوماقدان زارا گليبدیر. او بيريیله دانيشماق ایستهییر. کیشی بو مدرنلَشميش دونيادا لاپ تك قاليب. ائله بو مدرن دونيا طلبلری اساسيندا دا آروادينا ايشلَكچي توتوبدور. آنجاق ايندي اؤزو او ايشلكچييه ايليشيب قالیبدیر. يازيچي چوخ ائحتياطلا بو كاراكتئري ياراتماقدادیر. او چوخ راحاتجاسينا كيشيیله ايشلَكچي آراسيندا ائهتیراسلی آنلاری یاردا بیلردی، آمما ـ منجه ـ يازيچينين قادين اولدوغوندان، و قادينلارين ايچَري دونياسيني یاخشیجا تانيديغيندان، اؤیکوده اساسن بئله بير اولای باش وئرمهییر. ايشلَكچينين ايشي اوندان بوندان گؤزَتلَمک و آز چوخ پول آلماقدير. بوردا، بلکه ده، ائو يیيهسينين اونا بَسلهدييي علاقه، قادینا یونگول بير زاد گلير. "باخيجي" بو گونكي زامانين اؤيكوسودور. انسان و اونون ايچ دونیاسیندان كئچنلر. بو گونكي اؤيكولرده، یالنیز، آتوم بومباسي پارتلامیر. اؤیکودهکی كيشينين یالقیزلیغی، منجه آتوم بومبالاریندان دا قاباقدير.
بير ده، "باخیجی"ـدا يازيچي قاداغان اولموش بير ایلگینی چوخ باجاریقلا يازيبدیر. بو اؤيكوده نه يئرسيزجه جيسمي رابیطهلره چكيلمک وار، نه ده بوشبوغازلیق. سكوت، اولدوقجا هر نهيي بيزه باشا سالير؛ ديواري دَليب، كيشينين ایسه باغريني دئشير. بورداكي سسسیزلیک، پيلتهسي يانميش ديناميته اوخشايير؛ داليسيیجا بؤيوك پارتلاييش اولاجاق ديناميت. بورداكي پارتلاييش، آخيردا ايشلَكچينين داها اورا قايتماماغيدير...
۳. "رومانتيك بير گئجه"ـده، یازیچی اؤيكونو باشلاماميشدان قاباق، اوخوجویا بو گئجه هر نهیین رومانتيك اولاجاغینی سؤیلهییبدیر... عزيز اوخوجو! سن بوردا دوشونجه آختارماماليسان! ائله بويلانيب او ایکی نفرین اوتاغینا باخسان، تئي كئف، گؤزَلليك، بير ده آشيب داشان سئوگي گؤرهجكسن! بو اؤيكوده، نثر آخارلي و راحات اولسا دا، هر نه آمما اوزده قاليبدیر. اؤيكونون دَرينلييي يوخدور. بوردا قادين هر ايش گؤرسه ده، آخيردا كيشي گليب كنترل اَلينده تلويزيون قاباغيندا خورولدايير! يازيچي، كيشيلرين کاراکتئرینی تانیسا دا، اؤیکوسو آنجاق گوجلو اؤیکویه اوخشامير...
منجه، "رقیه کبیری" قادین کاراکترلرینی هئچ بیریمیز یازا بیلمهدیییمیز قدَر گؤزل یازیر؛ کئشکی اونون اؤیکولرینده مین بیر قادین یاشاسین!
[ به عنوان شهروندی ایرانی که ادبیات تنها دلمشغولیش میباشد، همواره به این جمله کافکا اندیشیده ام که روزی گفته بود: "من فقط ادبیاتم!..." در قالب یک وبلاگ آنهم در حوزه ادبیات داستانی، "مین بیر گئجه" پیش روی شماست. ]